علت زنگ زدن آینه و روش جلوگیری از آن
آینه‌ها یکی از لوازم اصلی در چیدمان هر اتاق، خانه، حمام یا هر محل دیگری محسوب می‌شوند که نمی‌توان نبود آن‌ها را تصور کرد. با این حال این ابزارهای بسیار کاربردی هم نیاز به مراقبت دارند و اگر به خوبی از آن‌ها مراقبت نکنید، گاه ممکن است دچار زنگ‌زدگی شوند. علت زنگ زدن آینه غالبا به رطوبت محیط مربوط می‌شود؛ اما در هر صورت، با لکه‌هایی سیاه یا قهوه‌ای روی آینه همراه است که به پایان عمر آن اشاره دارد.
اگر به این موضوع علاقمند شده‌اید و می‌خواهید بدانید که زنگ زدن آینه به چه علت و چگونه رخ می‌دهد، و یا چطور باید آن را برطرف کرد، تا انتهای این مطلب همراهمان باشید.
منظور از زنگ آینه چیست؟
همه ما تنها تصوری که با شنیدن کلمه زنگ زدگی به ذهنمان خطور می‌کند، قطعات آهنی زنگ زده‌ای هستند که در برخی نقاط قهوه‌ای شده‌اند؛ اما آیا می‌دانستید که آینه هم می‌تواند زنگ بزند؟ زنگ زدن آینه چگونه است و علت زنگ زدگی آینه چه می‌تواند باشد؟
وقتی صحبت از آینه‌های زنگ زده به میان می‌آید، باید بدانید پای آب در میان است. تماس بیش از حد آب با آینه باعث ایجاد لکه‌های تیره در پشت آن شده و لبه آینه را سیاه می‌کند. البته علاوه‌براین، اگر آینه در اثر تماس آب کدر شده باشد هم به آن زنگ زدگی می‌گویند. این اتفاق اغلب برای آینه‌های حمام رخ می‌دهد و دلیل آن رطوبت زیادی است که در محیط حمام ایجاد می‌شود.
به عبارت ساده، اگر جیوۀ پشت آینه در اثر تماس با رطوبت زیاد اکسیده شده و از بین برود، لکه‌هایی قهوه‌ای در سطح آینه پیدا شده و لبه‌های آن تیره می‌شود. درواقع، علت زنگ زدن آینه همان آبی است که به لایۀ میانی جیوه و شیشه نفوذ می‌کند. با توجه به نحوه تولید آینه این شرایط می‌تواند کارآیی آن را از بین برده و باعث خراب شدن آینه شود.
زنگ‌زدگی آینه
علت زنگ زدن آینه حمام چیست؟
در قسمت قبل به صورت گذرا اشاره‌ای به این موضوع کردیم که رطوبت عامل اصلی زنگ زدگی آینه است؛ اما بیایید این دلایل را بیشتر بررسی کنیم. به صورت کلی آنچه باید بدانید این است که تفاوت آینه و شیشه در همین لایۀ جیوه‌ای است. به‌عبارتی، ترکیبی از شیشه و یک لایه فلز جیوه بر پشت آن است که آینه را می‌سازد. بااین‌وصف، عوامل زیر می‌توانند از علل زنگ زدن آینه به شمار روند.
رطوبت
رطوبت، چه در هوا و چه در حمام، اولین عامل خرابی یک آینه است. آینه‌ای که برای مدتی طولانی در هوای مرطوب رها شود، پس از مدتی آثار زنگ زدگی را نمایان می‌کند. دلیل آن این است که از لبه‌های آینه، آب وارد شده و با نیترات جیوه که در پشت شیشه قرار دارد، واکنش شیمیایی نشان می‌دهد و از همان نقطه خوردگی آغاز می‌شود. این رطوبت لایۀ جیوه را از پشت آینه جدا می‌کند که به این حالت جیوه زدایی گفته می‌شود.
محصولات پاک کننده صنعتی
بسیاری از محصولات تمیزکننده‌ای که برای شیشه و آینه تولید می‌شود، حاوی آمونیاک یا موادی سخت و خشن هستند که می‌توانند به آینه آسیب برسانند. آمونیاک موجود در این مواد باعث می‌شود مهروموم موجود در لبۀ آینه کم‌کم از بین برود و در نتیجه رطوبت راه خود را پیدا کند. بنابراین تمیز کردن آینۀ حمام با یک دستمال خشک کافی است؛ اما اگر اصرار دارید که آن را تمیز کنید، بهتر است از محلول‌های خانگی کمک بگیرید.
روش های جلوگیری از زنگ زدن آینه
حال که با علت زنگ زدن آینه آشنا شدیم، بهتر است روش‌های جلوگیری از آن را هم یاد بگیریم. در ادامۀ این مطلب، با راهکارهایی برای جلوگیری از زنگ زدگی آینه آشنا خواهید شد.
1) خشک کردن آینه
بهترین راه برای جلوگیری از زنگ زدن آینه این است که با هر بار دوش گرفتن و پر شدن حمام از بخار، آینه را خشک کنید. برای این کار با کمک یک پارچۀ نم‌گیر قاب دور آن را خشک کنید و پس از آن قسمت‌هایی را که با آب در تماس هستند، کاملا پاک کنید. گوشه‌ها یا قسمت بالایی آینه از جمله این موارد محسوب می‌شوند. با این کار رطوبتی که در حین دوش گرفتن بر روی آینه جمع شده، پاک می‌شود و خطر زنگ زدگی را کاهش می‌دهد.
پس از آن کل آینه را یک بار خشک کنید تا مطمئن شوید هیچ رطوبتی برای آسیب رساندن به آن باقی نمانده است. بهترین کار استفاده از پارچه‌های میکرو فیبری است که الیاف و پرز از خود برجای نمی‌گذارند و به اندازه‌ای نرم هستند که باعث ایجاد خراش و شیار نمی‌شوند.
خشک کردن آینه و جلوگیری از زنگ‌زدگی
2) استفاده از پرایمر ضد زنگ
اگر آینه‌ای که خریده‌اید قاب فلزی دارد، پس بهتر است علاج واقعه را پیش از وقوع انجام دهید. به عبارت ساده‌تر، بهتر است پیش از نصب آینه، از پرایمر ضد زنگ استفاده کنید. این پرایمرها باعث می‌شوند تا هم خود قاب در برابر زنگ زدگی مقاوم شده و هم از نفوذ آب به داخل قاب و سپس آینه جلوگیری می‌شود. استفاده از این پرایمرها نه کار سختی است و نه نیاز به زمان زیادی دارد. از طرفی باعث می‌شود آینه سال‌های سال عمر کند.
3) رنگ ضد زنگ
پس از اینکه قاب فلزی را با پرایمر پوشاندید، می‌توانید یک لایه رنگ ضدزنگ نیز بر روی آن بکشید تا تاثیر عوامل و علت های زنگ زدن آینه را کاهش دهید. این لایۀ رنگ هم از نفوذ رطوبت ممانعت می‌کند و هم می‌تواند مانع از آن شود که سایر آلودگی‌ها آینه و قاب آن را خراب کنند.
4) تهویه حمام
سعی کنید تهویه حمام شما به خوبی کار کند تا از تجمع رطوبت بعد از هر بار دوش گرفتن جلوگیری شود. می‌توانید تا زمانی که رطوبت در حمام وجود دارد، درب آن را باز بگذارید. همچنین پس از اینکه بخار به صورت کامل از آن خارج شد، حتما آینه را با دستمال خشک کاملا رطوبت زدایی کنید.
5) تمیز کردن آینه با محصولات بدون آمونیاک
اگر عادت دارید مدام دستمال به دست بگیرید و لکه‌ها را از سر راه بردارید، به یاد داشته باشید که برای آینه نباید از هر مادۀ پاک‌کننده‌ای استفاده کنید. برچسب روی محصول را بخوانید و برای آینه از آن‌هایی استفاده کنید که آمونیاک ندارند. با این حال اگر مجبور به استفاده از پاک‌کننده‌های صنعتی هستید، مایع را مستقیما بر روی آینه نپاشید؛ چراکه این مواد از درزها خود را به میان دو لایه رسانده و باعث زنگ زدن آینه می‌شوند. بنابراین، مواد پاک کننده را بر روی دستمال اسپری کرده و سپس آینه را پاک کنید.
6) نصب آینه در نقطه ای مناسب
سعی کنید آینه حمام را در محلی قرار دهید که کمترین آسیب به آن می‌رسد و البته افراد می‌توانند به خوبی از آن استفاده کنند. بهتر است آن را با فاصله از دوش یا روشویی قرار دهید تا قطرات آبی که ممکن است بر روی آن بپاشد، کمتر شده و آینه دیرتر خراب شود.
نحوه ترمیم آینه در صورت زنگ زدگی
زمانی که آینه دچار زنگ زدگی باشد، به این معناست که جیوه پشت آن آسیب دیده است و دیگر نمی‌تواند باعث انعکاس نور شود. برای اینکه بتوانید زنگ آینه را از بین ببرید، باید جیوۀ پشت آن را ترمیم کنید که البته کار سختی نیست. برای شروع، ابتدا باید از یک محلول پاک‌کنندۀ ملایم استفاده کنید که آسیبی جدی به آینه و جیوه نمی‌رساند. آینه را با احتیاط برداشته و بر روی یک پارچۀ نرم قرار دهید تا در هنگام تعمیر دوباره آسیب نبیند. در ضمن باید برای از بین بردن جیوۀ آسیب دیده هم از یک وسیله کمی زبرتر استفاده کنید. یک فرچه با موهای نرم می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
برای ترمیم جیوه پشت آینه ابتدا سعی کنید با فرچه‌ای که در اختیار دارید لایۀ جیوه را از بین ببرید. سپس همه‌جا را به خوبی با محلول تمیز کنید. یک قطعه فویل نازک به اندازه محل آسیب دیدگی بردارید. یک چسب قوی ولی شفاف را انتخاب کنید و بر روی محل آسیب بزنید. سپس سعی کنید فویل را به این محل بچسبانید و صبر کنید تا خشک شود. با کمی گشتن در بازار می‌توانید نوارهای جیوه‌داری پیدا کنید که بهترین انتخاب به جای فویل است؛ اما اگر این نوار را پیدا نکردید، فویل یا رنگ قوی جیوه‌ای کارتان را راه می‌اندازد.
در نهایت از یک چای کیسه‌ای گرم استفاده کنید و پشت فویل بکشید تا مانند اسکراب عمل کرده و قسمت‌های اضافی را از بین ببرد. آینه را تمیز کنید و سعی کنید لبه‌های آن را با رنگ، چسب یا یک قاب مهروموم کنید تا دوباره رطوبت به آن آسیب نزند. این راهکار برای لکه‌های بسیار کوچک کاملا کاربردی است و کسی متوجه آسیب وارد شده به آینه نخواهد شد.
تعویض آینه زنگ زده یا ترمیم آن؟
حال که با علت زنگ زدن آینه و روش‌های جلوگیری از آن آشنا شدید، بهتر می‌توانید برای تعمیر یا تعویض آن تصمیم بگیرید. بسیاری از انواع آینه دکوراتیو که در سرویس‌های بهداشتی یا حمام‌ها استفاده می‌شوند، ممکن است پس از مدتی آسیب دیده و دچار زنگ‌زدگی شوند. در چنین شرایطی، اگر سطح زنگ زدگی آینه کوچک باشد، می‌تواند با راهکارهای خانگی مانند موارد گفته‌شده ترمیم شود؛ اما اگر سطح گسترده‌ای از جیوه آسیب دیده باشد، ترمیم آن کاری تخصصی و بسیار پرهزینه خواهد شد. در چنین شرایطی، بهتر است به فکر تعویض آن باشید.
راهکار شما برای جلوگیری از زنگ زدن آینه چیست؟ ترمیم آن را ترجیح می‌دهید یا تعویض آینه را؟ لطفا نظر خود را برایمان بنویسید.
سوالات متداول:
1. زنگ زدن آینه یعنی چه؟
جیوه فلزی مایع است که در پشت شیشه مالیده شده و آینه را به وجود می‌آورد. این فلز در تماس با رطوبت هوا یا نم مستقیم، آسیب می‌بیند و قسمت‌هایی از آن از بین می‌رود. به این پدیده که خاصیت انعکاس نور آینه را از بین می‌برد، زنگ زدن آینه می‌گویند.
2. بهترین کار برای جلوگیری از زنگ زدن آینه چیست؟
برای کاهش تاثیر علت های زنگ زدن آینه، بهترین کار این است که آن را در محیطی خشک و به دور از رطوبت نصب کنید؛ اما در صورت اجبار، حتما آن را با پارچه‌ای نرم خشک کرده و اجازه ندهید رطوبت روی آینه باقی بماند.